Thawngpang Khawmhsut (Oct 12-19, 2008 )

Thailand le Combodia buainak

Vawleicung thawngpang kan theih paoh ah buainak lawng te nikhat hnu nikhat in a karh chin lengmang ko cang. Atu lio hi Thailand le Cambodia ram pahnih hna cu an ramri kongah an buai ngai i, kaphnih in ralkap pawl ramri ah nai te ahkhan suimilam pakhat chung an i kap caah Cambodia ralkap 2 an thi i, Thai ralkap 5 hrawng hliam an tuar hna, tiah Combodia ralkap tuanvo ngeitu nih achim. Thai le Cambodia hi kum caan saupi chung ramri buainak ruangah ral zoh in a rak i zoh cang mi hna an si i, a tutan hi ramri vengtu dingah an chiah mi ralkap veve hna cu an i kah phahnak hi a si. Hi an i kah lio ahhin Thailand ralkap hna cu ramri um mi ralkap hna bawmh hna dingin raltuknak vanlawng (Jack Fighter)cu timh cia tein an chiah cang tiah, “Thai vanlawng ralkap Captain Maunto Skukun” nih a chim. Cambodia ram chung i a um ni Thai minung hna chanhnak dingah Thai vanlawng hna cu timh cia tein kan chiah dih cang tiah a chim chih rih. Ramri ah a um mi Thai ralkap hna cu suimilam 24 chungah nan kir dihlo a si ahcun thih le thih nung le nun tiin raldohnak hmun ah a cang lai, tiah Cambodia vuancichoh Huan Sein nih cawn ni hnih ni, October 14, 2008 ni ahkhan bia a chimnak in hi buainak hi zual lei a panh mi a si. Hi ramri buainak ruangah hin Thai rakap 84 hna cu Cambodia ramchung ah Km 1 dengmang an va lut caah Cambodia lei nih heh tiah an soisel hna. Hi buainak hi kan mah nihcun zeitik hmanh ah kan thawk hmasa lai lo i, an mah Cambodia lei an dai paoh cun kan dai ve ko lai tiah, “Thailand ralbawi Wiboonsak nih a chim.” (Ref: Bangkok Post)

Japan le India nih Kalwram an bawm

Nargis thlichia ruang ah arawkral ngaimi kawlram hmun cheukhat hna ah aherh mi sersiam thanding caah India le Japan ramhna nih an bawmh hna. Seeds Asia timi le Japan Platform hna nih mah ti bawmhnak le sersiam thannak tuan vo cu biatak tein an lak. Kawlram chung engineerbu hna he rian an tuanti hna lai ti a si. Inn le lo hna Mah tiin sersiamnak ding caah cun sianghngakchia 200 training an pek hna ti asi. Mah cu training ah cun, thlichia harnak atong lengmang mi Japan rammi hna an hmuh tawn mi zoh chih in thlichia nih ahrawhmi

hmun hna sersiam than ding ah an i zuam cuahmah mi cu a si. Mah ti rian an tuannak ah cun an caah a har bikmi cu internet hmannak aa relrem khawhlo mi hi abik in a si ti si. Thlichiah hrawhmi sersiam thannak rian an tuan cuah mah mi kawng ah tutiang ah cun cozah leiin khenkhamhnak um lem rih lo ti a si. Nain, thlichia raung ah harnak a tong mihna bomhchanhnak atuah mi NLD upa le mino cheukhat hna cu ralkap cozah nih an tleih mihna an um pah len. Thlichia ruang ah arawk bik mi peng hna cu Rangoon le Irrawaddy division hi abik in an si. I

n le lo remhthan le sak than ding caah hin, atlawmbik inkhat saknak ah US dollar 600$ a dih lai ti a si. (Ref: RFA)

Tuluk ram le Internet Hmannak

Tuluk ram chung ah internet a hmang kho mi minung sang 250(ting thawng hnih le zanga an um ti a si i. Olympic puai lio ah khan chitkhat internet hmannak zalenngai in an tuah nain, tourist pawl an tlung dih i, an internet cu heh tiah an phih than ti a si. Tuluk ram chung ah hin kum 18 atling rih lo mi cu internet hman khawh lo ding in order an chuah mi a si. Cun internet ahmang tu hna hi hman thlak dih a si lai tiah cozah leinih thawng an thanh. Kawlram bantuk in internet hi heh tiah an phih len ve. Nain, Tuluk ram hi online crime ti mi internet hmang in thil tthalo a tuah mi an tam ngainak hmun pakhat a si ve ti a si. Internet a hmang mi hi kum 2000 kum khan an tuak i alet 10 in an karh ti a si. Tuluk ram ah internet an phihnak cu GrateFirewall tiah an auh i cozah nih an duh lo mi paoh paoh cu an phih dih ti a si. (Ref: Times)

Ram thalo mincazin in N.Korea a luat

US nih puarhrang in a um mi hna bawmhtu ram cazin chungin N. Korea cu tel chih tilo dingin hnatlaknak a ngei. Hi bantukin US nih N. Korea cungah ngaihthiamnak a ngeih dingin biakhiahnak an ngeih mi hi kan i lawm ngai tiah an chim pinah an ram chungah Nuclear sernak hmun hna hrawh dih dingin N. Korea nih a ti cang mi cu ramdang palai hna zalong tein zohkhawh a si cang lai tiah :N. Korea nihcun an chim." US nih nih hi bantuk in a ngaihthiam khawhnak a sullam cu N. Korea Nuclear program a kalpi cuahmah mi kong he pehtlaih in ramdang palai hna mithmuh ah kan ngol cang timi langhternak caah N. Korea nih innka a hawng khawh cang caah a si. US nih N. Korea a ngeihthiam hna caah vawleicung bank nih N. Kore bawmhnak an phihpiaknak vialte zong an onhpiak dih than cang. A tu US nih N. Korea a ngaihthiam hna ruangah hin Japan nih US cu biatak tein a soisel ve hna. Japan finance minister Shoichi Nakagawa nihcun N. Korea ngaihthiam a si hlan, 1970-1980 kum hrawngah N. Korea ram ah Japan mi an fir mi hna an thawngpang theihter hmasa ding le hi bantuk in an ram mi an firnak hi mi puar hrang pawl tuahserhnak a si tiah a chim. N. Korea nihhin Japan mi 13 hna cu mingiatu an si tiin an rak tlaih hna i a tu tiang an umnak an thei kho ti hna lo. (Ref: Sunday Post)

Asean Fund

Asean ram hna caah Phaisa fund pakhat tuah ding caah hnatlaknak kan ngei tiah Philipines president Gloria Arroyo nih October ni 15 ni ah khan a chim. Vawlei cung ah phaisa harnak aum lio can ah hin, Asean ram hna caah ayipaw phiasa a herh mi hna caah hman ding in mah cu fund cu an tuahmi si. Washington DC ah IMF meeting an tuahnak ah adang te in Asean ram ram10 hna meeting an ngei ve I cu ticun biakhiahnak an ngeih micu a si. Mah cu fund cah cun World Bank nih US dollar 10 billion an thoh piak chung hna lai ti asi.Japan, Tuluk le South Korea ram hna zawng mah cu fund ah cun an pek ve cio ding ah Philiphine president Gloria Arroyo in forhfialnaka chim. Mah ti a yipaw fund an ngeih minih cun Asean ram hna nih an tawn cuah mah mi harnak hna caah a bawm kho tua si lai tiah ruah channak an ngei. (Ref: RFA)