Monday, December 8, 2008

Kawlram thawngpang khawmhsut

Zarganar le Nay Phone Latt RSF laksawng an pek hna

French ram ah hram a bunhmi RSF ramri thleidannak a ngeilomi thawnghlattu hna buu nih 2008 kum caah Computer internet hmangin nuhrin covo a aupi mi cyber-dissident an timi Bloger laksawng cu copo saihthiam Zarganar le Nay Phone Latt hna sinah an pak hna. Nikum September thla chungah phungkii pawl hruainak in cawlcanghnak an rak tuah mi le Nargis thlichia nih harnak a pek mi hna bawmhnak ah an cawlcanghnak a tuah mi hna upat peknak caah hi laksawng hi kan pek hna tiah, "RSF buu nih an chim. 2008 kum ah RSF laksawng an pekmi hna lakah cyber-dissident an timi blogger laksawng lakkhawh ding ahhin cozah nih thawngpang theih khawh lo dingin an phih lio ah mipi nih zalong tein thawngpang an theih khawhnak ding caah aa zuam mi 40 an thim mi hna lakah mi 10 hna cu hi laksawng co dingah thim mi an si. Hi hna lak ahhin Zarganar le Nay Phone Latt hi an i tel ve. Hi laksawng hi Zarganar hawipa Ko Htin Linn nih a aiawh in a lakpiak hna. Zarganar hi 59 kum thawng an thlak i, Nay Phone Latt kum 20 le cheu chung thawng an thlak liomi hna an si. (Ref: VOA)

Banki-mon kawlram a kal than lai lo

Kawlram chungah ralkap cozah a hrem mi hna luatnak caah tiin vawleicung ram hruiatu hlun 112 nih kawlram ah kal dingin UN Gen-Secretary Mr. Banki-mon sinah an nawlnak cu Banki-mon ka kal kho rih lai lo tiah December 3, 2008 ni ahkhan a leh hna. Hiti'n Banki-mon nih kal a duhlonak a ruang cu a phichuak hnagk in ruahchannak a umlo chung cu ka kal lai lo tiah, " Banki-mon nihcun a chim." Hi forhfialnak a ngei mi hna lakah hin Norway ram uktu hlun a simi pa nih Banki-mon cu phone in a chonh hna pinah a ca chungah kawlram chung ah ramkhelrian ruangah thawngtlami vailte an luatnak dingah kawlram ah UN General Secretary pumpak kal a herh ko tiah a nawl chih.

General Maung Oo biathli a lengah a chuak

Kawlram chung humhimnak le daihnak caah tuanvo ngeitu lutlai a si mi Home Affiar Minister General Maung Oo nih a chim mi bia cu Mizzima nih mipi theih in an thanh hna. Nikum September thla hnu lei ah zeidah kan tuah ti ahcun kan tuahserhnak vialte hi vawleicung ram vialte nih a diklomi tuahserhnak a si caah vawleicung upadi (phunghram) nih a duhlo tiah an ti. Atu lio vawleicungah ahhin ralkap nih a ukmi cu Pakistan, Sudan, Kawlram hna lawng hi an si i, cu ahcun kawlram hi a zualbik kan si a ti. Kawlram chungah dohdaltu vialte cu ramchung humhimnak lei tuanvo a si caah Palik le ralkap thazang karhter in a herh ahcun a mah pumpak zong nih a hmun ah kal in raldohnak leiah a herh mi thilri hna le meithal kuanzen vialte cawkchap ding dirhmun ah kan um tiah a chim. A ralai mi hmai kum hnih caah timhcia tein um dingin a mah hruaimi ramchung humhimnak lei `uanvo a si zia le lamhruaitu an si zia a chim. Ralkap cozah nih a ngih mi department 4 hna i an rian cu upadi(phunghram) a tlak mi a si i, a si khawhlo hnu lawngah department lutlai nih a theih tawn. Department chungah a um mi nu hna nih an biathli he an thei lo tiin a chim. Zarhkhat chung `uan hnga dingmi a rian hi zingka 5am ka tho i, a dihlak in ka tuah dih a ti. Zarhkhat chung `uan ding rian zingka tein a tuah dih khomi vuanci hi cu kawlram lawnglawng nih a ngeih lai ti usihlaw kan palh men lai lo. (Ref: Mizzima)

Aung San Suu Kyi a dam lio a si

Kawlram ah Democracy a um khawhnak caah tiin lutlai a si mi Aung San Suu Kyi cu a tu lio hrawng hi a mah zohkhentu siibawipa nih a caan hman tein a zohkhen tiah, mit in a hmutu hna nih December 4, 2008 ahkhan AFP thawngca an chim. Suu Kyi zohkhentu siibawi Tin Myo Win le a mah tangah a tuan mi hna cu December 3, 2008 ni zinglei sangah Aung San Suu Kyi umnak leiah an kal i, suimilam 4 an ruah hnuah an chuak`han ti a si. Daw Suu hi thlakhat voikhat in a ngamdamnak zohter ding a si tiah NLD biachimnak nawl ngeitu U Nyan Win nih a chim. Aung San Suu Kyi hi a inn ah an chanh tawn mi rawl ei duhloin a um hnu, September 14, 2008 ahkhan a siibawi Dr. Tin Myo Win nih sii a a rak rawnpiak i, hi hnu lawnglawng ah Aung San Suu Kyi nih a lengleiin an pek mi rawl hna hi a rak ei `han. Atu lio te hi a dam tiah thawng theih a si. (Ref. AFP)

Tuluk le Kawl ralkap i hawikomhnak an karhter

Kawlram nih a siangpahrang bantuk in a zoh mi Tuluk he ralkap lei i hawikomhnak kan karhter tiah, "Ram pahnih ralbawi hna cu kan November 30, 2008 ahkhan hnatlaknak an tuah hna. Tuluk ram ralbawipa Chen Bingde le Kawlram leiin Thura Shwemann hna cu ram pahnih ralkap hna lakah i hawikomhnak karhter ding le i tlonkai dingin hnatlaknak an tuah cang tiah,"Xinghua thanhca nih a `ial. A ralai mi 2010 kum kawlram i thimnak cu kan tuah laitiah, 'Senior General than Shwe nih Naypyidaw ah a chim hnu tlompal ah a tu bantuk in Tuluk le Kawlram ralbawi hna hi i hawikomhnak karhternak caah fehternak an ngeih hna.(Ref: Xinghua)

Mawlamiang bazar mei nih a kangh

Mawlamiang a tang bazar pi cu December 1, 2008 ni ahkhan mei nih a kangh caah vutcam le meivap ah an cang dih ti a si. Hi bazar hi (sipin) pawl nih a luanciami kum ahkhan remh`han dingah an rak ti cangmi a si i, khuachung upa pawl nih an rak nawl hna caah mahtin cun an hmang rih mi asi. Atu mei nih a kangh mi hi timhlamhnak ngeih in tuahmi a si `heo lai, tiah mitampi nih lungrumhnak an ngeih hna ti a si. Aruangbik cu hi bazar hi hitin meiinan khangh hnalo a si ahcun cozah lei nih an remhthan kho ti lai lo caah a si. Mei kangh hram aa thawk ka hrawng ahhin mipi chuahhnawh lo dingin an khap hna i, mei mit khawh a si ti lo hnuah mei hmit dingin nawl an pek hna ti a si. Cun, mei hmihtu motor (Fire service motor) an auh len zong nawlngeitu hna nih an rak thlah duhlo i, a hnu ah ti i ken loin pakhat a ra ti a si. (Ref: RFA)



No comments: